रुकुम बाँफिकोटका ७० वर्षीय टेमकबहादुर चन्द सोमबार महेन्द्रनगर बसपार्कमा अलपत्र अवस्थामा भेटिएका छन् । उनी राम्ररी बोल्न सक्दैनन्, अरूले बोलेको पनि सुनिरहेका छैनन्, र घर परिवार तथा आफन्तबारे धेरै जानकारी छैन । न त घरसम्म जाने बाटो थाहा छ, न घर पुग्ने पैसा ।
चन्द भारत हिमाञ्चल प्रदेशको सिमलाको रुडु क्षेत्रमा स्याउबारीमा काम गर्दै थिए । उनले छ महिनाको ज्याला भुक्तानी पाउने आशामा काम गरेका थिए, तर ठेकेदार फरार भएपछि उनी अलपत्र परेका हुन् ।
“छ महिनाको ज्यालाको हिसाब गर्यो, त्यसपछि ठेकेदार फरार भयो । त्यसपछि कहाँ जाने, के गर्ने भन्ने भयो। कतै हिँडेर, कतै गाडीमा गरेर यहाँसम्म पुगेँ,” चन्दले भने ।
आइतबार चन्द सीमावर्ती भारतीय बजार टनकपुर पुगेका थिए । खाने र बस्ने पैसा नभएपछि धर्मशालामा बसेका उनी सोमबार बिहानै महेन्द्रनगर आइपुगे। महेन्द्रनगर बसपार्कमा प्रहरीको सम्पर्कमा आएका उनलाई सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले गड्डाचौकीमा स्थापना गरेको नागरिक सहायता कक्षले घरसम्म पुग्ने आर्थिक सहयोग गर्दै पठाएको छ ।
बाल्यकालमै रोजगारीको खोजीमा भारत पुगेका चन्दले भने कि ११ वर्षको उमेरमा भारत गएको थिए र यो पहिलो पटक घर फर्किरहेका छन् । उनी रुकुमको बाँफिकोट घर हुन् भन्ने मात्र थाहा छ, तर जाने बाटो राम्ररी सम्झना छैन ।
“नेपालगन्जबाट बस चढेर रुकुम पुग्न सके म घर पत्ता लगाइहाल्छु । आमाबुबा पहिल्यै बितेका छन्, घरमा अरू कोही छैन । म काकाको छोरा नेपालगन्जमा बस्छ भन्ने सुनेको छु, तर ठेगाना थाहा छैन,” उनले भने ।
७ वर्षको उमेरमै आमाबुबाको मृत्यु भएपछि भारततिर पुगेको उनले बताए । पछिल्लो तीन वर्षदेखि सिमलामा काम गरिरहेका उनी भारतमै विवाह गरेका थिए । तर, श्रीमती पार्वतीको तीन महिनाअघि मृत्यु भएको उनले बताए। उनका छोराछोरी छैनन् ।
“बुढेसकालमा आफ्नै गाउँ जाने सोचेको थिएँ, तर ठेकेदारले धोका दिएर अलपत्र परेँ । ठेकेदार पनि हाम्रै नेपाली हो, बागलुङको लालबहादुर भन्ने मान्छे हो,” चन्दले भने । उनले थपे कि ठेकेदारले भुक्तानी एक-दुई दिनभित्र दिने आश्वासन दिएका थिए, तर त्यसपछि सम्पर्कमै आएका छैनन् ।
नागरिक सहायता केन्द्रका कर्मचारी दानसिंह बोहोराका अनुसार, भारतमा रोजगारीका लागि गएका धेरै नेपाली ज्याला नपाएर अलपत्र परेका छन् । यस वर्ष मात्रै यसरी ठेकेदारबाट ठगिएका ३ जना नेपाली कामदार सहयोगका लागि नागरिक सहायता केन्द्र पुगेका छन् ।
