नेपालमा हालै भएको ‘जेन जेड’ युवा आन्दोलनका क्रममा सुरक्षा निकायले गैरकानुनी रूपमा अत्यधिक बल प्रयोग गरेको आरोप लगाउँदै अन्तर्राष्ट्रिय मानवअधिकार संस्था ह्यूमन राइट्स वाच (HRW) ले विस्तृत रिपोर्ट सार्वजनिक गरेको छ ।
रिपोर्टमा दुई दिनसम्म चलेका हिंसात्मक झडपहरूमा कम्तीमा दुई दर्जनभन्दा बढी प्रदर्शनकारीको मृत्यु, सयौँ घाइते र निजी तथा सरकारी सम्पत्तिमा व्यापक नोक्सानी भएको तथ्याङ्क प्रस्तुत गरिएको छ । लुटपाट र आगजनीमा पनि धेरै नागरिकको ज्यान गएको रिपोर्टले जनाएको छ । संस्थाले सरकार र सुरक्षा निकायको भूमिकाबारे विश्वसनीय, निष्पक्ष र स्वतन्त्र छानबिन गर्न तत्काल आग्रह गरेको छ। HRW का अनुसार प्रदर्शन नियन्त्रणका क्रममा रबर बुलेट, वास्तविक गोली, अश्रुग्यास तथा अति बल प्रयोग भएको दृश्य र प्रमाण सामाजिक सञ्जालहरूमा आज पनि उपलब्ध छन् ।
भिडियो प्रमाण र प्रत्यक्षदर्शीहरूका बयानको विश्लेषणपछि सार्वजनिक गरिएको प्रतिवेदनमा भनिएको छ— सुरक्षाकर्मीहरूले कानुनी आवश्यकता भन्दा धेरै बल प्रयोग गरेका छन् । केही घटनामा घाइते प्रदर्शनकारीलाई समेत कुटपिट गरिएको, निहत्था युवामाथि नजिकैबाट गोली प्रहार गरिएको, मेडिकल टोलीलाई रोकेको र घाइतेलाई समयमै उपचार नदिँदा मृत्यु संख्या बढेको प्रतिवेदनले उल्लेख गरेको छ ।
युवाहरूले सुशासनको पक्षमा स्वस्फूर्त रूपमा आन्दोलन प्रारम्भ गरे पनि केही समूहहरूले सङ्गठित हिंसा फैलाएको आशंका प्रतिवेदनमा राखिएको छ । आगजनी र लुटपाटका घटना योजनाबद्धरूपमा गराइएको दाबी गर्दै भदौ २४ को घटना बारे छुट्टै अध्ययन आवश्यक रहेको प्रतिवेदनले बताएको छ। सो दिन सुरक्षा निकायले हिंसामा संलग्न समूहलाई ‘छुट दिएको’ निष्कर्ष निकालिएको छ ।
HRW ले नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र केही राजनीतिक समूहहरूको भूमिकाबारे थप विस्तृत अध्ययन भइरहेको पनि जनाएको छ ।
