जनकपुरधाम | मधेश प्रदेशका प्रायः सबै जिल्लामा शुक्रबार रातिदेखि नै मेघगर्जनसहितको अविरल वर्षा जारी रहँदा जनजीवन प्रभावित बनेको छ । दसैँको समयमा लगातार परेको मुसलधारे वर्षाका कारण मानिसहरू बाहिर निस्कन नसक्ने अवस्थामा पुगेका छन् । अत्यावश्यक काम परेकाहरू समेत घरमै थुनिन बाध्य भएका छन् ।
मान्यजनकहाँ दसैँको टीका–जमरा ग्रहण गर्न जानुपर्ने समयमा निरन्तर झरी परिरहँदा अधिकांश नागरिक घरभित्रै बसेका छन् ।
जनकपुरधाम जलमग्न, सरकारी कार्यालयमा पनि पानी
मधेश प्रदेशको राजधानी जनकपुरधाम निरन्तरको वर्षाले जलमग्न बनेको छ । जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाका धेरै बस्ती, बजार र सरकारी कार्यालय परिसर पानीले डुबानमा परेका छन् ।
नगर प्रमुख मनोज साहका अनुसार हरेक वर्ष दोहोरिने समस्या यस वर्ष झन् गम्भीर बनेको छ । उहाँले भन्नुभयो, “पानीको उचित निकास नहुँदा मुख्य सडकदेखि आवासीय क्षेत्रसम्म डुबान भएको छ, जनताले घरभित्रै पानी जमेको गुनासो गरेका छन् ।”
नगरपालिकाले नगर प्रहरीसहितका संयन्त्र परिचालन गरेर पानी निकासका प्रयास जारी राखेको जनाएको छ। रामानन्दचोक, जानकी मन्दिर क्षेत्र, राजदेवी मन्दिर रोड, सब्जी बजार र अस्पताल क्षेत्रलगायत स्थानमा पानीको स्तर लगातार बढिरहेको प्रमुख साहले बताउनुभयो ।
मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालय, जिल्ला प्रशासन कार्यालय, जिल्ला प्रहरी कार्यालय, आन्तरिक राजस्व कार्यालय, हुलाक कार्यालय र राष्ट्रिय समाचार समिति (रासस) को कार्यालय परिसर समेत पानीले भरिएका छन् ।
मुख्यमन्त्रीको निर्देशन : “उद्धार र राहतमा ढिलाइ नगर्नु”
मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्री सतिशकुमार सिंहले प्रदेशका विभिन्न नदीमा जलस्तर बढ्दै गएको जनाउँदै प्रहरी र सशस्त्र बललाई पूर्ण तयारी अवस्थामा रहन निर्देशन दिनुभएको छ। उहाँले मधेश प्रदेश प्रहरी प्रमुखसँग सम्पर्क गरी जोखिम क्षेत्रका बासिन्दालाई तत्काल सुरक्षित स्थानमा सार्न आदेश दिनुभएको हो ।
मुख्यमन्त्री सिंहले भन्नुभयो, “बाढी र डुबानले जनजीवन जोखिममा परेको छ। प्रशासन, सुरक्षा निकाय र स्थानीय तह सबैले समन्वय गरेर तत्काल उद्धार र राहतका उपाय अपनाउनुपर्छ ।”
प्रदेश सरकारका अनुसार बागमती नदीमा अहिले करिब पाँच हजार ५०० क्युसेक पानीको बहाव भइरहेको छ, जुन खतराको तहभन्दा ५०० क्युसेक बढी हो । बागमती बैराजका सबै ढोका खोलिएका छन् ।
उहाँले थप भन्नुभयो, “कुलेखानी जलविद्युत् केन्द्रको बाँधका ढोका खोलिँदै गइरहेकाले बागमतीमा थप पानी आउन सक्छ, त्यसैले रौतहट र सर्लाहीका तटीय क्षेत्र उच्च सतर्क रहन आवश्यक छ ।”
प्रहरी प्रशासन सतर्क, क्षति अहिलेसम्म न्यून
मधेश प्रदेश प्रहरी प्रमुख प्रहरी नायब महानिरीक्षक उमाप्रसाद चतुर्वेदीका अनुसार अहिलेसम्म कुनै जिल्लामा ठूलो मानवीय क्षति भएको छैन । “प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र नेपाली सेनाका टोली सतर्क छन्, जोखिम क्षेत्रका बासिन्दालाई सचेत गराइरहेका छौँ,” उहाँले बताउनुभयो ।
प्रहरीका अनुसार तटबन्ध मर्मत र तत्काल उद्धार कार्यका तयारी भइरहेको छ । स्थानीय प्रशासनले किसानहरूलाई मौसमअनुसार सतर्क रहन अपिल गरेको छ ।
धनुषामा नदी सतह बढ्दै, आवागमन अवरुद्ध
जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषाले नदी किनारका बासिन्दालाई सतर्क रहन आग्रह गरेको छ। कमला र रातुखोलाको सतह बढ्दै गएकाले तटीय क्षेत्र कुनै पनि बेला प्रभावित हुन सक्ने चेतावनी दिएको छ ।
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाले पनि नागरिकलाई अनावश्यक आवागमन नगर्न, विद्युतीय उपकरण सुरक्षित स्थानमा राख्न र विद्यालयका गतिविधि अस्थायी रूपमा स्थगित गर्न अनुरोध गरेको छ ।
सवारीसाधन ठप्प, यात्री बीच बाटोमै अड्किए
जनकपुरधामबाट संघीय राजधानी काठमाडौँ जाने सवारीसाधन ठप्प भएपछि धेरै यात्रु बाटोमै फर्किएका छन् । दसैँ मनाएर शनिबार बिहान काठमाडौँ फर्कने तयारी गरेका धनुषा क्षीरेश्वरनाथ नगरपालिका–५ का नवीनराज दाहालले भारी वर्षाका कारण गाडी नै नचल्दा फर्किन बाध्य भएको बताए ।
तराईका अधिकांश क्षेत्रबाट काठमाडौँ जाने गाडी ठप्प भएका छन् भने लामो दूरीका अन्य सवारीसाधन पनि न्यून मात्रामा चलिरहेका छन् ।
बिजुली अवरुद्ध, पशुपालन र बजार प्रभावित
क्षीरेश्वरनाथ नगरपालिका–९ का वडाध्यक्ष मोदकुमार महतोका अनुसार हरेक खोलामा ठूलो बाढी आएकाले पैदल हिँड्ने अवस्था पनि छैन। भारी वर्षाले बिजुली आपूर्ति अनियमित भएको छ ।
अधिकांश ठाउँमा मोबाइल नेटवर्क अवरुद्ध हुँदा टेलिफोन सम्पर्कमा समस्या देखिएको छ। लगातार वर्षाका कारण पशुपालक किसानलाई चौपायाको आहारा जुटाउन समस्या परेको छ ।
जनकपुरधाम, महेन्द्रनगर, ढल्केवर, सबैला, गोदारलगायत स्थानका हाटबजारमा शनिबार दिनभर पसल तथा व्यवसाय खुल्न सकेका छैनन् ।
उद्धारका लागि तयारी
प्रमुख जिल्ला अधिकारी शङ्करहरि आचार्यका अनुसार बाढी तथा डुबानका घटनामा तत्काल उद्धारका लागि प्रशासन तयार अवस्थामा छ । “लगातार ३० घण्टा देखि वर्षा भइरहेको छ । केही ग्रामीण क्षेत्रमा बाढी देखिए पनि मानवीय क्षति भएको छैन,” उहाँले बताउनुभयो ।
कमला, जलाद, औरही, दूधमती र हर्दिनाथलगायतका खोलामा शनिबार अपरान्हबाट बाढी बढ्दै गएको छ। प्रशासनले नदी किनारका बासिन्दालाई सतर्कता अपनाउन आग्रह गरेको छ ।
